Karaciğer Yağlanması Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Karaciğer Yağlanması Nedir? 

Karaciğer yağlanması karaciğerdeki hücre yapısının anormal düzeyde yağ dokusuyla kaplanmasına denir. Normal şartlarda karaciğer yüzeyinde bir miktar yağ tabakasının olması sağlık fonksiyonları açısından gereklidir. 

Karaciğer kanda bulunan zararlı maddeleri ayrıştırarak kanı temizleme görevini görür. Yağlanmış karaciğer zamanla bu görevini yerine getiremez ve kanda enfeksiyon ortaya çıkar. 

Anormal düzeylere erişen yağ dokusu karaciğerde iltihaplanmaya sebep olur. Tıpta latince hepatostetoz olarak isimlendirilir. Karaciğer yağlanması genelde belirti vermeden ilerler. Tesadüf eseri fark edilir. Genelde başka sağlık tetkikleri sırasında ortaya çıkar. Bu sebepten geç tanı konulma riski yüksektir. İlerleyen karaciğer yağlanması siroz denilen hastalığa sebep olur. 

Pin

Karaciğer Yağlanması Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Karaciğer yağlanması başında aşırı yorgunluk ve şiddetli karın ağrısı gözlemlenir. Ciltte oluşan farklılıklar da karaciğer yağlanması belirtileri arasındadır. 

En belirgin ve yaygın görülen karaciğer yağlanması belirtileri şunlardır: 

• Dinlenmeyle geçmeyen aşırı yorgunluk
• Halsizlik
• Enerji kaybı
• İştah kapanması
• Kilo kaybetme
• Sebepsiz burun kanamaları 
• Şiddetli karın ağrısı
• Karında gaz sancısı ve şişlik
• Kafa bulanıklığı, beyin sisi
• Ciltte ve gözlerde sarılık
• Bacaklarda ödem
• Ciltte varis oluşması
• Erkeklerde jinokomasti 
• Mide bulantısı
• Kusma 
• Ciltte kaşıntı, kızarıklık, pullanma

Belirtilerin hepsinin gözlenmesi beklenmez. Yukarıda sayılan belirtilerden en az üç tane belirtinin bir haftayı geçen sürelerde olması karaciğerde yağlanma ihtimalini akla getirir. 

Karaciğer yağlanması tedavisinin ilk aşaması kilo kontrolüdür. Uygulanan diyet programıyla yağlanmanın geçmesi hedeflenir. Yağlanma devam ederse insülin tedavisine geçilir. Beraberinde 6 ay boyunca ilaç tedavisi uygulanır. 

Karaciğer yağlanması belirtileri nedir?

Karaciğer yağlanması siroza gidene kadar belirti vermez. Sinsi ilerleyen bir hastalıktır. En dikkat çeken belirtisi bel bölgesinde oluşan orantısız yağlanmadır. Karaciğer yağlanması olsa dahi karaciğer rutin kan temizleme görevini yerine getirir. Ancak ileri boyutlarda karaciğer yetmezliğine vardığında aşağıda sıralanan belirtileri gösterir. Bu belirtilerin hepsi aynı anda görülmeyebilir. Başlıca belirtileri:

• Yorgunluk halsizlik
• Bacakta oluşan düzensiz şişlikler
• Gözlerde ve ciltte sarılık gözlenmesi
• Karın ağrısında eşlik eden şişlik
• İştah kaybıyla beraber kilo kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• Zihin sisi, düşüncelerde karışıklık
• Göğüslerde şişlik 
• Cilt kaşıntıları ve ciltte dökülme
• Koyu renk idrar
• Kan tahlilindeki enzimlerde artış
• Ultrason görüntüsünde karaciğerde yumuşak doku

Pin

Karaciğer yağlanması nerelere vurur?

Karaciğer yağlanması direkt olarak karaciğer organını vurur. Etki ettiği organ karaciğerdir. Kanı temizleme görevi olan karaciğer aşırı yağlanmayla beraber işlevini yerine getiremez hale gelir. Bu süreçte kandaki zararlı maddeleri ayrıştıramadığı için enfeksiyon gözlenir.

Karaciğer yağlanmasında ağrı en çok karın ve sırta vurur. Daha çok zonklayıcı bıçak batma ağrısı olarak hissedilir.

Karaciğer yağlanması ne gibi rahatsızlıklara yol açar?

Karaciğer yağlanması toplumda sıkça görülen bir hastalıktır. Önceleri yağlanmanın etki ettiği alanlar pek bilinmediğinden karaciğer yağlanması önemsenmezdi. Ancak gelişen tanı ve tetkikler gösteriyor ki karaciğer yağlanması ciddi hastalıklara kapı açmakta. 

Karaciğer yağlanması erken tanı evresinde diyetle kolaylıkla atlatılabilir. Genelde belirti vermez ve hastalık ilerleyerek karaciğere bağlı diğer hastalıkları tetikler. 

Karaciğer yağlanmasının tetiklediği hastalıkların başında:

• Kronikleşen karaciğer hastalığı
• Siroz
• Diyabet
• Kolestrol
• İnsülin direnci
• Karaciğer kanseri
• Enfeksiyon hastalıkları

Karaciğer yağlanması tedavi edilmediği takdirde kandaki zararlı bakterilerin diğer organlara ulaşarak tahribat yapmasına sebep olur. En sık siroz, kolestrol ve karaciğer kanserine sebep olur.

Pin

Karaciğer sorunları ciltte nasıl belirtiler verir?

Karaciğerde yağlanmaya bağlı hasar meydana geldiğinde cilt üzerinde kızarıklık görülür. Kızarıklıkla birlikte ciltte sarılık, pul pul döküntü, kaşıntı, nokta şeklinde kırmızılıklar belirir. Tabloya saç dökülmesi ve tırnak yüzeyindeki yapısal bozukluklar eşlik eder. Tırnak altı etlerinde morarma oluşabilir. 

Karaciğer protein sentezi, yağ ayrışması, kolestrol ve safra üretimi gibi toksit maddeleri vücuttan atar. Bu maddeler idrar, deri, tırnak ve saçlar vasıtasıyla vücuttan atılır. Karaciğerin görevlerini yerine getiremediği durumda vücudun toksit maddeyi dışarı attığı deri yüzeyinde anormallikler meydana gelir. 

Karaciğer yağlanması cilt üzerinde şu belirtileri verir:

1. Ciltte sararma: Kandaki bilirubin seviyesi artarak cildin sararmasına neden olur. Bilirubin safra kesesinde salgılanan salgıdır ve kana geçerek karaciğer tarafından temizlenmesi gerekir. Özellikle yeni doğan bebeklerde sarılık sık görülür. Karaciğerin tam kapasite çalışamaması buna etki eder. Cildin yanı sıra gözün beyaz bölgesinde de sarılık oluşur.  
2. Kaşıntı: Karaciğeri yeteri düzeyde çalışmazsa safrada bulunan toksit atıklar deride birikmeye başlar. Böylece deride kaşınmaya sebep olur. Kaşıntı ve kızarıklık avuç ve ayak içlerinde daha fazla görülür.  
3. Ciltte kırmızı noktalı kızarıklar: Kılcal damarların genişlemesinden dolayı deri üzerinde oluşur. Sistematik olarak damar merkezleri ve ince dallara ayrılan alanlarda görülür. Karaciğer yağlanması dalakta trombosit yıkımına sebep olduğundan bu tarz cilt lezyonları oluşur. Üzerine parmakla bastırıldığında sönükleşir parmak kaldırıldığında yine görünür.  
4. Kaşıntılı sert nodül lezyonları: Genelde omuz, kol ve bacaklarda şişlikle birlikte 1mm çapında çıkan nodüllerdir. Kaşıntılı deri döküntüsünün tahrişi sonrasında oluşma riski daha fazladır.  
5. Cilt morlukları: Karaciğer yağlanması sonucu kanda pıhtılaşma olur. Pıhtılaşmaya bağlı vücuda alınan en ufak darbede pıhtılar bu alanda toplanarak morlukları oluşturur. 

Karaciğer yağlanması neye yol açar?

Toplumda karaciğerde yağlanma görülme oranı %20 civarında seyreder. Alkol tüketimi erkeklerde daha fazla olduğundan erkeklerde görülme sıklığı kadınlara oranla biraz daha yüksektir. 

Karaciğer yağlanması beraberinde karaciğerde büyümeyi getirir. Takip eden süreçte iltihaplanmayı getirmemişse genellikle tehlikeli değildir. Uygulanacak diyetle çözümlenir. Yağlanma uzun vadede alkol tüketimi de varsa iltihaplanma oluşur. İltihaplanma da siroza zemin hazırlar. Genellikle sinsice ilerler ve karaciğer kanserine evrilir. 

Son evrende fark edildiğinde kanser hücrelerinin metastaz yapmış olma riski ortaya çıkar. Bu sebepten karaciğer yağlanması olan kişilerin 6 ayda bir düzenli doktor kontrollerini yaptırmaları gerekir. 

Pin

Karaciğer yağlanması nedenleri nelerdir?

Karaciğerde yağlanmasının başlıca nedenleri sağlıksız beslenmedir. Aşırı yağlı, şekerli gıdaların tüketilmesi, hareketsiz yaşam karaciğer yağlanmasının temelini oluşturur. Diğer tetikleyici etken alkol tüketimidir. Düzenli alkol tüketen insanların karaciğerlerinde yağlanma olduğu gözlenmiştir.

Karaciğer yağlanması nedenleri  başlıca şunlardır:

• Aşırı kilo alımı
• Düzenli kullanılan kortizon ve östrojen içerikli ilaçlar
• Alkol ve sigara kullanımı
• Hareketsizlik düzensiz yaşam alışkanlıkları
• Kolestrol
• Şeker hastalığı
• Yüksek kolestrol düzeyi
• Sağlıksız besin tüketimi
• Hamilelik

Karaciğer yağlanması orta yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Metabolizmanın yavaşlaması başlıca sebepler arasındadır. 40 yaş üzerinde her 10 kişiden 4’ünde karaciğer yağlanması gözlenir. 

Karaciğer yağlanması çeşitleri nelerdir?

Karaciğer yağlanmasının oluşumuna göre 3 farklı çeşidi vardır. Yağlanma türü ne olursa olsun karaciğer yağlanması tedavi edilebilir bir hastalıktır. Karaciğer yağlanması çeşitleri: 

• Sağlıksız yaşam koşullarına bağlı oluşan yağlanma 
• Gebeliğe bağlı oluşan yağlanma
• Aşırı alkol tüketimine bağlı gelişen yağlanma

Karaciğer yağlanması oluştuktan sonra 4 evreden geçer. Hastalığın ilerleme evreleri şunlardır:

1. Evre: Karaciğerde harabiyet oluşturmayan hafif seyreden evredir. Fiziksel belirti vermez ve hasta hiçbir şekilde farkına varmadan hayatına devam eder.

2. Evre: Yağlanma artık iltihaplanmayı beraberinde getirmeye başlar. Vücutta ağrılar ve deride kızarıklıklar baş göstermeye başlar. Hasta nedenini yine anlamaz. Belirtiler hafif seyreder ve ara ara duraksama gösterir.

3. Evre: Dokularda yağlanmaya eşlik eden sertleşmeler görülür. Karaciğer harabiyeti yavaş yavaş başlar. Hastalığa bağlı belirtilerden en az üç tanesi görülür. Ağrılar şiddetlenir.

4. Evre: Bu evrede artık karaciğer siroza yakalanmıştır. Tıbbi müdahale alınması gereken ve tedaviye geç kalınan evredir. 

Pin

Karaciğer yağlanması tedavisi 

Karaciğer yağlanmasında iki aşamalı tedavi uygulanır. İlk uygulanan yöntem kilo kontrolüdür. Hastaların diyetisyen ve egzersiz eşliğinde kilo vermeleri amaçlanır. Karaciğer yağlanmalarının büyük çoğunluğu bu sayede düzelir. 

İkinci aşama insülin uygulamasıdır. Kan şekerini düzenleyen ilaç kullanımına başlanır. İlaç tedavisi 6 ay süreyle kontrollü şekilde devam eder. 6 ayın sonunda düzelmeyen karaciğer enzimleri için biyopsi alınır. Biyopsi sonrası karaciğerde oluşan hasar tespit edilir. 

Diyet, spor ve ilaçla düzelmeyen karaciğer yağlanması siroz habercisidir. Bu aşamada daha ileri seviye ilaç takviyelerini gidilir. İyileşme süresi uzar. Bazı durumlarda karaciğerde ciddi oranda tahribat oluşmuşsa cerrahi müdahale ile karaciğerin bir bölümü çıkartılır. Karaciğerin tamamen hasara uğraması sonucu karaciğer nakli gerekir. 

Karaciğer yağlanması en hızlı nasıl geçer?

Karaciğer yağlanması en hızlı kilo kontrolüyle geçer. Bu hastalığın tek iyileşme yöntemi sağlıklı ve ideal kiloya ulaşmaktır. Günlük rutine eklenecek alışkanlıklarla karaciğer yağlanmasından en hızlı şu şekilde kurtulabilirsiniz: 

1. Alkolü hayatınızdan tamamen çıkartın.
2. Her gün düzenli yürüyüş yapın.
3. Sakatat, kuyruk yağı, salam, sosis gibi gıdaları kesinlikle tüketmeyin.
4. Soğan, brokoli, kırmızı pancar gibi antioksidan açısından zengin gıdaları günlük beslenme listesine ekleyin.
5. Hamurlu gıdalardan uzak durun. Beyaz ekmek yerine kepekli veya karabuğdaylı ekmekleri tercih edin.
6. Günde 2 fincan Türk kahvesi veya yeşil çay için. Granür kahve içmekten vazgeçin. 
7. Kırmızı et yerine balık tüketmeyi tercih edin.
8. Fast food ve kızartmalardan uzak durun. Yemekleri fırın ya da ızgarada pişirin.
9. Günde en az 2 litre su tüketin.

3 aylık periyotta uygulanacak bu liste karaciğer yağlanmasında ciddi gerileme sağlar. 

Karaciğer yağlanması düzelir mi?

Karaciğer yağlanması için direkt bir ilaç bulunmamaktadır. Var olan ilaçlar insülin direncini düzenlemeye yönelik ilaçlardır. Son evrede siroza varmamış her karaciğer yağlanması yaşam alışkanlıklarında yapılan değişikliklerle düzelir. 

Toplumun %40’nda görülen karaciğer yağlanması 3-6 ay uygulanacak tedavilere hızlı cevap verir ve düzelir. 

Karaciğer yağlanması ne temizler?

Akdeniz tipi beslenme şekli ve düzenli spor karaciğer yağlanmasını temizler. Alkol tüketiminin terk edilmesi de yağlanmanın temizlenme aşamasında etkili olur. Karaciğeri temizlemek için safra kesesini uyarmak gerekir. Bunun için alınacak gıdalar ve kesinlikle alınmayacak gıdalardan uzak durulmalıdır.

Aşağıda sıralanan detoksları uygulamak karaciğer yağlanmasını temizlemeye destek olur: 

• Bir müddet süt tüketiminden kaçınmak
• Yüksek protein içerikli gıdaları yememek
• Siyah turp tüketmek
• Yeşil yaprakları marul, maydanoz, yeşil soğan gibi sebzeleri tüketmek
• Karaciğer dostu enginar ve karahindibayı haftada en az 2 kere yemek

Karaciğer yağlanmasına ne iyi gelir?

Karaciğer yağlanmasının en belirgin nedeni sağlıksız beslenmedir. Karaciğer yağlanması olanların beslenme düzenlemelerini yerine getirdikten sonra karaciğer dostu gıdalar tüketerek süreci desteklemeleri gerekir.

Karaciğer yağlanmasına iyi gelen gıdalar şunlardır:

• Enginar
• Karahindiba
• Yeşil çay
• Türk kahvesi
• Papatya çayı
• Limon
• Maydanoz
• Kereviz
• Brokoli 
• Brüksel lahanası

Belirtilen gıdaların beslenme listesine eklenmesi karaciğerde yağlanma sorunun ortadan kalkması için iyi gelecektir. 

Pin

Karaciğer yağlanması olan kişiler ne yememeli?

Karaciğer yağlanması olan kişilerin yememesi gereken gıdaların başında sakatat grubu gelir. Salam, sosis, kuyrukyağı, kaymak, krema ve mayonez gibi gıdalardan sakınmalıdır. Sigara ve alkol kesinlikle tüketilmemelidir. Yapay şekerle tatlandırılmış hamur işleri de beslenme listesinden çıkartılmalıdır. 

Stres karaciğer yağlanması yapar mı?

Stresin her türü vücuda olumsuz etkiler bırakır. Yapılan araştırmalarda stresin karaciğerde yağlanma yaptığı kanıtlanmıştır. 

Fareler üzerinde yapılan bir araştırmada izotonik serumla stres hormonu olan Synacthen Depot maddesi farelere verilir. 3 saatlik periyot sonunda karaciğer enzimlerinin yeterli olmadığı ve yağ hücrelerinin istenilen düzeyde parçalanmadığı tespit edildi. 

Araştırma strese maruz kalan farelerin karaciğerinde yağlanma olduğunu ortaya koymuştur. 

Karaciğer yağlanması zararları

Karaciğerdeki yağlanma arttıkça karaciğere vereceği zararda artar. Yağlanmanın en çok zarar verdiği alan kanın temizlenmesini yerine getirememesinden kaynaklanan iltihaplanmadır. Karaciğer yağlanması tek başına riskli değildir. Ancak iltihaplanma eşlik ettiğine istenmeyen sonuçlara götürür. Yağlanmanın zararlı etkilerinden en kötüsü siroz hastalığıdır. 

Siroz hastalığı karaciğer yağlanmasıyla başlayan ve tedavi edilmediğinde kansere dönüşen bir hastalıktır. Siroz veya karaciğer kanseri hayati riskler barındıran bir sonuçtur.

Karaciğer yağlanması tehlikelimi?

Karaciğer yağlanması ilk evrede tehlikeli değildir. İnsanların çoğunluğu yaşamının bir döneminde karaciğer yağlanması yaşamış ve farkına varmadan kurtulmuş olabilir. 

Karaciğerde yağlanma en çok alkol tüketiminden kaynaklı vakalarda tehlike oluşturur. Alkol ve siroz ikilisi birlikte zikredilir. Karaciğere direkt hasar veren bu ikili karaciğer yağlanmasında tehlike yaratacak en son noktadır. 

Karaciğer yağlanması bitkisel tedavi

İlerlememiş karaciğer yağlanmalarında uygulanacak bitkisel kürler fayda sağlar. Kürleri kullanmadan önce doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin. Karaciğer yağlanmasında yapabileceğiniz en etkili bitkisel kürler şunlardır:

• Maydanoz limon kürü: Yarım demet maydanoz sap kısımlarından ayıklanarak karıştırma kabına alınır. Üzerinde yarım limon ve bir bardak su ilave edilir. Blender yardımıyla homojen hale getirilen kür 21 gün boyunca sabahları aç karnına tüketilir.
• Enginar kürü: Olgunlaşmış enginar yaprakları uygun bir kapta üzerine geçecek kadar su ile kaynatılır. 10 dakika kadar demlenmeye bırakılan enginar yaprakları sabah ve akşam günde 2 kere içilir.
• Elma sirkesi: Sabahları yemek yemeden önce bir bardak suya ev yapımı elma sirkesinden 1 çorba kaşığı konularak içilir. Sirkenin ev yapımı olması çok önemlidir. 

Zeki Ersin Yıldırım

27 Şubat 1987 İstanbul doğumluyum. SEO uzmanı ve basın mensubu olarak görev almaktayım. Bayandoktor.com başta olmak üzere birçok internet haber sitesinde aktif olarak çalışmaktayım.