Ektopik Gebelik Nedir?
Ektopik gebelik, bir diğer adıyla dış gebelik, birçok anne adayının en korktuğu durumların başında gelir. Belirtileri normal gebeliğinki ile neredeyse aynı olan bu durum, döllenmeye uğramış yumurtanın rahim boşluğuna geçişinin birtakım sebeplerden ötürü gerçekleşmemesi sonucu meydana gelir. Gelin ektopik gebeliği daha detaylı inceleyelim…
Ektopik (Dış) Gebelik Nedir?
Normal bir gebelikte öncelikle sperm ve yumurta arasında bir birleşme yaşanır ve bunlar rahim içine yerleşir. Ancak bu yerleşme bazen rahim içi dışında olur ve büyüme sürer. Böyle bir duruma da ektopik yani dış gebelik adı verilir.
Dış Gebelik Nasıl Oluşur?
Dış gebeliğin oluşumunu anlatmak için öncelikle normal gebeliğin nasıl meydana geldiği ile bazı detayları paylaşmamız gerekir. İlk olarak sperm vajinaya düşer ve rahmin içerisinden tüpü izleyerek ilerler. Bu sırada yumurta da batından tüpe geçiş yapar ve sperm ile ilk olarak burada karşılaşırlar. Bu karşılaşmanın ardından sperm ve yumurta birleşerek döllenmiş yumurtayı meydana getirir ve ardından bu yumurta 6-7 gün sürecek bir yolculuk sonunda rahmin içerisine ulaşır ve buraya oturur. Tüm bu durumların ardından da gebelik değerlerinde artış yaşanır ve semptomlar ortaya çıkmaya başlar.
Fakat bazı gebeliklerde başta enfeksiyon, daha önceden geçirilen cerrahi operasyonlar ve tüp bebek yöntemi gibi nedenlerden dolayı tüpte gerçekleşen ve 6-7 gün süren bu yolculuk tamamlanmaz. Tüp tıkandığında veya tüpün hareket kapasitesi azaldığında döllenmeye uğrayan yumurtanın rahme geri dönüşü gerçekleşmez ve olduğu yerde kalarak yaşamına devam eder. İşte bu durumlardan dolayı da dış gebelik oluşur.
Ektopik Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Ektopik gebelik, normal gebeliğin sahip olduğu belirtilerin birçoğunu gösterse de bazı farklı belirtileri ortaya çıkarması da mümkün. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Vajinal lekelenme veya kanama
- Bıçak saplanıyor hissi verecek kadar güçlü ağrılar
- Karnın bir yanında yaşanan kuvvetli ağrılar
- Sindirim sisteminin düzenli işleyememesi
- Ani kilo kayıpları yaşanması
- Baş dönmelerinde ve bayılmalarda artış
Ektopik Gebelik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ektopik gebeliğin tedavisinde başvurulacak yöntemin belirlenmesi için öncelikle dış gebeliğin yırtılıp yırtılmadığı kontrol edilir. Yırtılmanın yaşanmadığı dış gebelikler için cerrahi bir müdahale veya ilaç tedavisi yapılır ve gebelik sonlandırılır.
Eğer dış gebelikte bir yırtılma gerçekleşirse yoğun bir kanama ortaya çıkabilir ve hastanın şok geçirme riski oldukça yüksek olur. Bu nedenle yırtılma yaşanan dış gebeliklerin tedavisi için öncelikle hastaya kan nakli yapılır, sıvı aktarımı sağlanır ve oksijen desteği verilir. Ayrıca bacakları havaya kaldırılır ve hastanın sıcak tutulması sağlanır. Tüm bu tedbirlerin alınmasının ardından da çabuk bir cerrahi müdahale yapılarak dış gebelik yaşanan tüpün çıkarılması sağlanır ve gebelik sonlandırılır.
Dış Gebelik Testte Belli Olur mu?
Dış gebelikte de normal gebeliklerde olduğu gibi beta hCG hormonunda artış yaşanır. Bu nedenle de testlerde pozitif sonuç alınabilir. Ancak bir dış gebeliğin tespitinin yapılabilmesi için tek bir beta hCG testi yapılması yetmez. Beta hCG testi iki günlük bir ara ile tekrar yapılır ve daha sonrasında ultrason muayenesi yapılarak dış gebelik tespiti gerçekleştirilir.
Ektopik Gebelik Nedenleri Nelerdir?
Ektopik gebelik tüm kadınların karşılaşabileceği bir durumdur. Bundan dolayı da faal bir cinsel hayatı bulunan her kadının dış gebelik yaşama riski mevcuttur. Ancak bu durumun yaşanma ihtimalinin artmasını sağlayan birtakım etkenler de bulunur. Bu etkenleri sizler için şu şekilde sıraladık:
- 35 veya daha üstü bir yaşta gebelik yaşanması
- Bir veya birden fazla kürtaj geçirilmiş olması
- Pelvik veya abdominal ameliyat geçmişi bulunması
- Pelvik inflamatuar hastalık yaşanmış olması
- Endometriozis (Çikolata Kisti) yaşanması
- Dış gebeliğin daha önceden de yaşanmış olması
- Gebeliğin doğurganlığı arttırmaya yarayan ilaç veya tedaviler sonucu oluşması
- Daha önceden yaşanan enfeksiyonlardan kalan yara dokularının bulunması
- Üreme organlarında yapısal bozukluklar bulunması
- Cinsel yolla bulaşan bir hastalık bulunması
- Sigara kullanılması
İşte bu gibi risk oluşturabilen etkenlerden bir veya birden fazlasına sahip olunduğunda gebelik planlamasında mutlaka bir doktor yardımı alınmalıdır. Normalden daha kısa aralıklarla ve daha ayrıntılı muayeneler yapılarak bu kişilerdeki dış gebelik riskini azaltmak adına önlemler alınır.
Ektopik Gebelik Geçirenler
Ektopik gebelik yaşayanların yapmış olduğu yorumlardan bazılarını şu şekilde sıraladık:
Her şey yolunda giderken ve hamile kaldığımı düşünürken tekrar yaptırdığım testler ve muayeneler sonucunda dış gebelik yaşadığımı öğrendim. Doktorumun erken yaptığı bu teşhis sayesinde bir sorun yaşamadım ve tekrar hamile kalmayı başardım. 1 ay sonra da doğum yapacağım.
Hamilelik testimden pozitif sonuç almıştım ve kendimi tamamen hamileliğe hazırlamıştım. Ancak kanamalarımda artış olduğu için doktoruma gittim ve bazı testler yaptı. Ultrason muayenesinde de gebelik kesesinin rahim içinde olmadığını tespit etti ve dış gebelik teşhisi koyarak gebeliği sonlandırdı. Neyse ki tekrar hamile kalamayacağıma dair olan endişelerimi giderdi ve böyle bir durumun çok düşük bir ihtimal olduğunu iletti.
Ektopik Gebelik Belirtileri Kaçıncı Haftada Oluşur?
Ektopik gebeliğin belirtileri genellikle hamileliğin 5-14. haftaları arasında kendisini gösterir. Normal gebeliğin sahip olduğu belirtilerin birçoğuna sahip olsa da karnın bir yanında yaşanan şiddetli ağrılar ve adet kanamasıyla arasında fark bulunan vajinal kanamalar veya lekelenmeler dış gebeliğin en önemli belirtilerindendir.
Ertesi Gün Hapı Dış Gebelik Oluşturur mu?
Bu sorunun cevabına geçmeden önce ertesi gün hapının tanımını yapmak gerekir. Bu hap, korunmadan yaşanan bir cinsel ilişkinin ardından istem dışı bir gebeliğin oluşmasının önüne geçmek adına alınır. Etkisinin ortaya çıkması için ise 3 gün yani 72 saat içerisinde alınması istenir.
Uzmanlar tarafından ertesi gün hapının dış gebelik ihtimali oluşturabildiği hatta riskini iki katına çıkardığı söylenir.
Dış Gebelik Tekrarlayabilir mi?
Yapılan araştırmalara göre bir dış gebeliğin tekrarlama ihtimali %10’dur. Bu oran etkilenen tüpün onarılması veya alınmasına bağlı olmaksızın hesaplanmıştır.
Ektopik Gebelik Beta HCG’de Belli Olur mu?
Ektopik gebelikte beta hCG hormonu, normal gebelikte olduğu gibi yüksek çıkabilir. Ancak sağlıklı gebeliklerde bu hormon düzenli olarak artış gösterse de ektopik gebelikte bu durum söz konusu değildir. Bu nedenle beta hCG değerleri birkaç gün aranın ardından tekrar ölçülmelidir. Eğer beta hCG değerlerinde bir artış yaşanmıyorsa dış gebelik tanısı konulabilir.
Ektopik Gebelikte Beta HCG Değeri En Fazla Kaç Olmalıdır?
Ektopik gebelikte beta hCG değeri ölçümlerinde ilk olarak normal gebelik gibi 1000-2000 IU/ml aralığında bir değer çıkma ihtimali yüksektir. Ancak bu değerin iki gün aralıklarla yapılan testlerde %65 oranından daha az bir artış yaşaması ektopik gebelik olarak yorumlanır.
Dış Gebeliğin Erken Dönemlerde Fark Edilememesi Mümkün mü?
Dış gebeliğin de ilk başlarda normal gebelik benzeri belirtileri bulunduğu için erken dönemlerde fark edilememesi mümkündür. Dış gebeliği fark edebilmek için mutlaka bir doktorun yardımı gerekir. Gebelikten şüphelenildiğinde, emin olunduğunda veya kanama yaşandığında, doktorunuza giderek gerekli testleri yaptırmalısınız. Gebelik için yapılan testlerde beta hCG değeri yüksek gözükse de bazen gebelik kesesi rahmin içerisinde bulunmaz. Bu da ancak ultrason muayenesi ile tespit edilebilir.
Dış Gebelikte Ağrı ve Kanama Olur mu?
Dış gebeliklerde özellikle gecikmeye bağlı olarak ağrı ve kanamalarda da artış yaşanabilir. Düzenli bir şekilde kontrollerin gerçekleştirilmemesi durumunda yırtılma yaşanabilir ve bu da kanamaya sebep olur. Bu kanamalara bağlı olarak da özellikle karında ve pelvis bölgesinde ağrılar oluşur. Şiddeti oldukça fazla olan bu ağrıları omuzda veya boyunda olduğu bile görülmüştür.
Ektopik Gebelik Sonrası Hamile Kalınır mı?
Ektopik gebelik yaşanması tekrar hamilelik yaşanmasına engel bir durum değildir. Ancak yine de uyulması istenen bazı kriterler bulunur ve bunlar ektopik gebelik tedavisinin nasıl yapıldığına bağlıdır.
Eğer ektopik gebelik ilaç yoluyla sonlandırıldıysa 3 aylık bir aranın ardından tekrar bebek denemesi yapılması istenir. Kapalı bir cerrahi müdahale yöntemi ile tedavi gerçekleşmesi durumunda ise gebeliğin 2 adet dönemi geçirilmesi sonrası uygun olduğu belirtilir. Açık cerrahi müdahaleler sonrasında da yaranın iyileşmesinin 4 veya 6 ay süreceği tahmin edildiği için bu sürenin ardından bebek denemesi yapılabilir.
